Uzależnienie od kodeiny – objawy i leczenie

Kodeina jest jednym z najczęściej stosowanych medycznie opioidów na świecie. To stosunkowo krótko działający leki przeciwbólowy, którego większość efektów utrzymuje się do kilku godzin. Lekarz zwykle przepisuje je w celu leczenia bólu o nasileniu od łagodnego do umiarkowanego, uporczywego kaszlu, a także problemów żołądkowo-jelitowych, takich jak biegunka. Większość osób, którym przepisano lek w celu opanowania choroby, jeśli przyjmuje go zgodnie z zaleceniami, nie doświadcza z tego powodu problemów. U części jednak rozwija się uzależnienie od kodeiny – przede wszystkim za sprawą jej uspokajającego i euforycznego działania.

Problematyczna dostępność

Kodeina występuje w bardzo wielu lekach dostępnych bez recepty, takich jak:

• leki przeciwbólowe, szczególnie zawierające paracetamol lub ibuprofen
• tabletki lub syropy na kaszel i przeziębienie
• wyciągi ziołowe
• leki zawierające kofeinę
• leki wykrztuśne

Zgodnie z obowiązującym w Polsce prawem osoba pełnoletnia może jednorazowo zakupić w aptece do 150 mg kodeiny. To oficjalne zalecenia, które z rzeczywistością nie mają wiele wspólnego. Nie da się bowiem skontrolować, ile kodeiny przyjmuje konkretna osoba. Uzależnieni zdobywają narkotyk jednocześnie z kilku źródeł i w kilku postaciach.

Lawinowo w ostatnich latach wzrastająca liczba osób uzależnionych od kodeiny wynika także z faktu, że ten narkotyk jest bardzo łatwo dostępny. Jednocześnie jest on stosunkowo tani oraz występuje w niegroźnej z pozoru formie „syropu na kaszel” czy „tabletki od bólu głowy”. Usypia to czujność nie tylko samego uzależnionego, ale także jego bliskich. Tymczasem skutki uzależnienia od kodeiny mogą być bardzo poważne.

Uzależnienie od kodeiny – jak działa ten narkotyk?

Kodeina jest alkaloidem wyizolowanym z opium. Narkotyki opiatowe, do których jest zaliczana, były stosowane od wieków w leczeniu bólu. Początkowo kodeina miała zastosowanie wyłącznie w medycynie. Z czasem jednak – ze względu na działanie uboczne, poza znoszeniem bólu – stała się jednym z najczęściej nadużywanych narkotyków na świecie.

Kodeina zażywana w wyższych dawkach powoduje uczucie euforii. Kiedy opiaty dostają się do ośrodkowego układu nerwowego, aktywują układ nagrody w mózgu, umożliwiając nadmierne uwalnianie hormonów. Tak naprawdę ich działanie polega na zakłóceniu naturalnej regulacji układu hormonalnego w organizmie, poprzez ingerencję w pracę podwzgórza i przysadki mózgowej. W efekcie organizm zalewa fala przyjemności, poczucie błogości, senności, „odcięcia” od rzeczywistości.

Stan ten jest na tyle kuszący, że już po krótkim czasie zażywania substancji trudno go sobie odmówić. Kodeina bardzo szybko uzależnia psychicznie – nałóg może zacząć się rozwijać już po kilku pierwszych zażyciach. Rozwój fizycznego uzależnienia trwa dłużej, rozwija się ok. 6-12 miesięcy przede wszystkim u tych osób, które przyjmują kolejne dawki z dużą częstotliwością.

Z czasem lek, który miał leczyć ból fizyczny, staje się podręcznym remedium na ból emocjonalny, sposobem na złagodzenie wszelkich doświadczeń, które w realu wydają się nagle nie do zniesienia. Niebezpieczne jest to, że osoby często się gające po kodeinę z czasem zaczynają eksperymentować i łączyć ją z innymi substancjami psychoaktywnymi, by zwielokrotnić doznania. Kodeina wzmaga działanie środków uspokajających, leków nasennych i alkoholu – a te połączenia mogą się skończyć po prostu tragicznie.

Uzależnienie od kodeiny – objawy

Objawy nadużywania kodeiny mogą być bardzo różne. Wiele zależy od tego, jak długo dana osoba przyjmowała narkotyk i w jakich dawkach. Najczęstsze objawy nadużywania kodeiny to m.in.:

• obniżenie nastroju i depresja
• stany lękowe
• wahania nastroju od euforii do nadmiernego spokoju bądź pobudzenia

Osoba, która nadużywa kodeiny, może zacząć izolować się od bliskich i skupiać wszystkie swoje działania na zdobywaniu coraz większych dawek, np. zmieniając apteki, w których kupuje tabletki czy syropy, kupując leki przez internet albo nawet odwiedzając oddziały szpitalne, gdzie symulując objawy chorobowe będzie mogła zdobyć recepty na leki zawierające większe dawki kodeiny.

Jak w każdym uzależnieniu charakterystyczne jest ukrywanie nałogu przed rodziną, kłamstwa, zaniedbywanie swoich obowiązków, a w konsekwencji problemy finansowe, kłopoty w szkole lub pracy często spowodowane nadmierną sennością w ciągu dnia. Uzależnieniu od kodeiny towarzyszy także wiele objawów fizycznych, wśród których najczęstsze są:

• niebieskie zabarwienie warg i paznokci
• uczucie suchości w ustach
• zawroty głowy
• problemy z wypróżnianiem, zaparcia
• wysypki skórne
• zatrzymanie moczu
• obniżone ciśnienie krwi
• spadek libido

W skrajnych przypadkach uzależnienia mogą pojawić się ciężkie objawy psychiczne, takie jak

halucynacje, omamy i urojenia. W przypadku kodeiny zespół abstynencyjny jest łagodniejszy w porównaniu do mocniejszych opioidów, jak np. morfina czy heroina. Jednak jego objawy są bardzo przykre i mogą stanowić zagrożenie dla zdrowia uzależnionego.

Uzależnienie od kodeiny można wyleczyć

Jak każde uzależnienie od substancji psychoaktywnych, także uzależnienie od kodeiny można skutecznie leczyć. Nie chodzi w tym procesie jedynie o odstawienie leku. Detoksykacja, czyli oczyszczenie organizmu z substancji i doprowadzenie go do względnej równowagi biochemicznej, to jedynie początek wychodzenia z uzależnienia. Najistotniejsza rolę odgrywa tutaj terapia pod okiem doświadczonych specjalistów. Tylko dzięki niej można stopniowo, krok po kroku, wykorzystując narzędzia terapeutyczne, nauczyć się obsługiwać własne emocje, budować relacje i funkcjonować w społeczeństwie bez konieczności zażywania leku. Jak każde uzależnienie, także kodeina powoduje spustoszenie nie tylko na poziomie fizycznym, ale także – a może przede wszystkim – psychicznym i społecznym. Próba samodzielnego wyjścia z nałogu jest bardzo trudnym przedsięwzięciem, które w znakomitej większości przypadków kończy się fiaskiem lub jedynie okresową abstynencją, po której uzależniony wraca do nałogu. Jedynie pogłębiona praca terapeutyczna może przynieść trwałe efekty w postaci życia „na czysto”. Życia pełnego, prawdziwego, szczęśliwego, bo niezafałszowanego narkotykiem.

Jeśli problem dotyczy Ciebie lub kogoś z Twojej rodziny i szukacie możliwości leczenia w ośrodku terapii uzależnień, zadzwońcie, porozmawiamy o szczegółach tel. 531 432 011.