Spis treści
Objawy uzależnienia – podział i rodzaje.
Na czym polegają psychiczne objawy uzależnienia?
Na czym polegają fizyczne objawy uzależnienia?
Objawy uzależnienia, które powinny Cię zaniepokoić.
Psychologiczne objawy uzależnienia
Fizyczne objawy abstynencyjne.
Objawy uzależnienia mogą być bardziej lub mniej oczywiste. Niestety, jest to choroba, którą pacjent odkrywa prawie zawsze jako ostatni. Warto więc wiedzieć, jakie jej objawy powinny Cię zaniepokoić – szczególnie w początkowych fazach rozwoju choroby, gdy mechanizm iluzji i zaprzeczania nie jest jeszcze w pełni rozwinięty, a osoba wkraczająca na ścieżkę nałogu jest w stanie dostrzec niepokojące sygnały.
Objawy uzależnienia – podział i rodzaje.
Objawy uzależnienia dzielą się przede wszystkim na dwie grupy – fizyczne i psychologiczne, podobnie zresztą jak samo uzależnienie, które może być zarówno fizyczne, jak i/lub psychiczne. Z czasem zaczynają one, oczywiście, iść ze sobą w parze.
Z niniejszego artykułu dowiesz się, na czym polegają i skąd biorą się fizyczne oraz psychiczne objawy uzależnienia. Pomoże Ci to lepiej zrozumieć istotę choroby, jaką jestem uzależnienie od substancji zmieniających świadomość.
Na czym polegają psychiczne objawy uzależnienia?
Psychiczne objawy pojawiają się zazwyczaj jako pierwsze w toku rozwoju tej choroby. Polegają one na stopniowo pojawiających się zmian w ludzkiej psychice, począwszy od przewartościowania swoich życiowych priorytetów, koncentracji swoich codziennych wysiłków wokół zażywania, po zniekształcenia poznawcze i rozpad struktury „Ja”.
Psychiczne objawy uzależnienia polegają przede wszystkim na bardzo silnej potrzebie dostarczania sobie substancji uzależniającej. Wiąże się to oczywiście z coraz częściej powielanymi schematami radzenia sobie z emocjami w sposób destrukcyjny i nieefektywny. Osoba uzależniona z biegiem czasu uczy się, że może szybko i bezboleśnie pozbyć się np. stresu związanego z napotykanymi w życiu trudnościami.
Niestety, wraz z rozwojem uzależnienia, osoba nim dotknięta zaczyna sięgać po alkohol lub narkotyki w odpowiedzi na większość lub wszystkie swoje uczucia. Nie pozostaje to bez konsekwencji dla jej psychicznego funkcjonowania.
Na czym polegają fizyczne objawy uzależnienia?
Fizyczne objawy uzależnienia z reguły pojawiają się nieco później, niż psychiczne. Wynikają one z procesów, jakie zachodzą w ośrodkowym układzie nerwowym osoby, która systematycznie nadużywa alkoholu lub innych środków psychoaktywnych.
Układ zaczyna bowiem adaptować się do danej substancji i daje jasno do zrozumienia, gdy zaczyna mu jej brakować. Mamy wtedy do czynienia właśnie z fizycznymi objawami uzależnienia oraz z objawami abstynencyjnymi.
Objawy uzależnienia, które powinny Cię zaniepokoić:
Jednym z mechanizmów uzależnienia jest silny mechanizm iluzji i zaprzeczania. Osobie uzależnionej ogromnie trudno jest przyznać się do swojego problemu z nadużywaniem nawet w sytuacji, gdy doświadczane przez nią symptomy są identyczne z tymi, które przedstawiamy w poniższym artykule.
Psychologiczne objawy uzależnienia:
- obsesję i natręctwa myślowe zw. z czynnością lub substancją uzależniającą,
- silna, natrętna potrzeba spożywania substancji lub wykonywania czynności uzależniającej bez względu na związane z tym koszty,
- strata kontroli nad spożywaniem substancji uzależniającej lub wykonywaniem uzależniających czynności,
- uparte zaprzeczanie uzależnieniu w sytuacji, gdy jest ono oczywiste.
Psychologiczne objawy mogą być jednak o wiele mniej oczywiste, niż te wspomniane wyżej. Często nie łączymy ich z rozwojem nałogu, ale przypisujemy im zupełnie inne przyczyny – robią to zwłaszcza osoby wkraczające na ścieżkę nałogu.
Do mniej oczywistych, psychologicznych objawów uzależnienia należą:
- coraz mniejsza tolerancja na frustrację i stres,
- obniżony nastrój i stałe przygnębienie,
- coraz silniejsze poczucie niepokoju i lęku,
- obniżenie samooceny i poczucia własnej wartości,
- zmniejszenie lub brak motywacji do dotychczas wykonywanych obowiązków,
- coraz mniejsze zainteresowanie kwestiami niezwiązanymi z nadużywaniem substancji,
- zminimalizowanie kontaktów społecznych z ludźmi, z którymi nie można wspólnie nadużywać substancji uzależniających lub którzy są im zdecydowanie przeciwni.
Pierwsze psychologiczne objawy uzależnienia nie są więc wielkimi, czerwonymi flagami ostrzegającymi o zbliżającym się niebezpieczeństwie. Przypominają raczej subtelne zwiastuny tego, co dopiero może nadejść w kontekście rozwoju choroby, jaką jest uzależnienie.
Warto więc zwrócić szczególną uwagę na zmiany zachodzące w sferze psychiki osoby, która coraz częściej sięga po alkohol lub inną substancję zmieniającą świadomość. Z czasem mogą się u niej rozwinąć bardzo silne i destrukcyjne mechanizmy uzależnienia.
Należą do nich:
- mechanizm nałogowej regulacji uczuć,
- mechanizm iluzji i zaprzeczania,
- mechanizm rozproszonego i rozdwojonego ,,ja’’.
Fizyczne objawy uzależnienia:
Fizyczne objawy to m.in:
- wzrost tolerancji na substancję uzależniającą,
- przewlekłe zmęczenie i osłabienie organizmu,
- problemy zdrowotne,
- „klinowanie”.
Tzw. klinowanie, czyli leczenie fizycznych i psychicznych skutków picia lub brania narkotyków to jeden ze szczególnie istotnych objawów tej choroby. Świadczy on o intensywnym rozwoju uzależnienia u danej osoby i jest pierwszym krokiem do tego, by w przyszłości wpadać w tzw. ciągi alkoholowe lub narkotykowe.
Ponadto, osoba uzależniona najczęściej odczuwa fizyczne objawy choroby w momencie, w którym nie dostarcza swojemu organizmowi substancji, od której stał się on zależny. Mamy wtedy do czynienia z tzw. objawami abstynencyjnymi.
Fizyczne objawy abstynencyjne:
- bóle głowy,
- bóle mięśni,
- uczucie rozbicia,
- drżenie rąk,
- przyśpieszone bicie serca,
- podwyższone ciśnienie tętnicze krwi,
- wzmożona potliwość,
- biegunki i nudności,
- rozszerzone źrenice.
Niestety, w zaawansowanej fazie choroby mogą to być również:
- napady padaczkowe,
- majaczenia alkoholowe.
Więcej na temat faz uzależnienia przeczytasz w artykule Fazy uzależnienia od narkotyków – czym się charakteryzują i jak je rozpoznać?
Jeśli problem dotyczy Ciebie lub kogoś z Twojej rodziny i szukacie możliwości leczenia w ośrodku terapii uzależnień, zadzwońcie, porozmawiamy o szczegółach tel. 531 432 011.
Bibliografia:
- Ryszkowski, A. Wojciechowska, Z. Kopański, I. Brukwicka, Y. Lishchynskyy, M. Mazurek, Objawy i skutki nadużywania alkoholu, Journal od Clinical Healthcare 1 (2015);
- T. Woronowicz, Uzależnienia – geneza, terapia, powrót do zdrowia, Wyd. Media Rodzina, (2000);
- Grotthus, J.Radzik, J.Leszek, Uzależnienie od benzodiazepin, tom 1, nr 1, 23–30, Via Medica, (2004);