Substancje w lekach powodujące uzależnienie.

Uzależnienie od narkotyków czy alkoholu to powszechnie znane problemy. Mniej mówi się z kolei o lekomanii – uzależnieniu, które powodują niektóre substancje lecznicze. Można je dostać bez recepty nie tylko w aptekach, ale i w sklepach spożywczych czy na stacjach benzynowych. Które substancje w lekach mogą powodować uzależnienie?

Pseudoefedryna

Pseudoefedryna to pochodna amfetaminy. Stosuje się ją w leczeniu objawów zapalenia błony śluzowej nosa oraz zapalenia zatok. Substancja ta występuje też w lekach złożonych, zawierających dodatkowo ibuprofen czy paracetamol, np. Theraflu Zatoki Max, Ibuprom Zatoki.

Jest ona jedną z najniebezpieczniejszych substancji uzależniających, dostępnych bez recepty. Szczególnie groźna jest w połączeniu z nadmanganianem potasu, dzięki któremu łatwo można wytrącić metkatynon – silną substancję psychoaktywną.

W celach pozamedycznych pseudoefedryna zażywana jest w celu wywołania uczucia euforii, polepszenia nastroju, zmniejszenia zapotrzebowania na sen oraz jedzenie. Podobnie jak inne związki psychostymulujące z grupy amfetamin, pobudza ona układ współczulny. Przyspiesza oddech i pracę serca, rozszerza oskrzela i podnosi poziom glukozy we krwi.

Stosowanie pseudoefedryny w dawkach wyższych, niż terapeutyczne, może doprowadzić do zawału serca i udaru mózgu, a także pojawienia się drgawek i omamów.

Dekstrometorfan

Dekstrometorfan to lek stosowany przez pacjentów w celu złagodzenia suchego kaszlu, działający na poziomie rdzenia przedłużonego. Dostępny jest bez recepty w postaci tabletek lub syropów. W popularnych lekach na przeziębienie, np. Gripex. Grypostop, łączony jest z paracetamolem.

Dekstrometorfan w wyższych dawkach powoduje efekt narkotyczny, w celu jego wywołania często łączony jest z innymi używkami, jak np. marihuana.  Głównym powodem uzależnienia od tej substancji jest poprawa nastroju. Działa ona euforyzująco, powoduje pobudzenie połączone z gadatliwością. Może wywoływać halucynacje, zaburzenia mowy, problemy z koncentracją.

Kodeina

Kodeina jest substancją, którą możemy znaleźć w dostępnych bez recepty lekach na kaszel. To pochodna morfiny, działająca przeciwkaszlowo i słabo przeciwbólowo. Stosowana jest głównie w leczeniu suchego kaszlu.

Kodeina, stosowana w większych niż zalecane dawkach, może powodować stany euforii i błogiej apatii. Może ona uzależniać zarówno fizycznie, jak i psychicznie. Po zażyciu leku początkowo odczuwa się zadowolenie, które później przechodzi w senność i apatię. Pojawiają się bóle głowy, nudności, wymioty, zaparcia, zawroty głowy i zaburzenia wzroku oraz słuchu.

Przedawkowanie kodeiny może doprowadzić do zahamowania ośrodka oddechowego, spłycenia oddechu, utraty świadomości, drgawek, zapaści krążeniowej i zatrzymania czynności serca. Objawy te mogą wystąpić po przekroczeniu 300 mg w ciągu doby.

Ksylometazolina i oksymetazolina

Ksylometazolina i oksymetazolina znajdują się w wielu popularnych preparatach, kroplach i sprayach do nosa, np. Otrivin, Nasivin czy Acatar Control. Są to leki o działaniu sympatykomimetycznym – podanie ich miejscowo powoduje zwężenie naczyń krwionośnych, zmniejszenie przekrwienia, wysięku i obrzęku błony śluzowej nosa. Stosuje się je często w przypadku nieżytu nosa o różnych przyczynach.

Leków zawierających te substancje nie należy stosować dłużej niż 7 dni. Nieprzestrzeganie tej zasady może być jedną z przyczyn uzależnienia. Objawia się ono koniecznością częstego stosowania preparatu i wystąpieniem nieustannego uczucia zatkanego nosa. Zdarzają się bóle głowy, trudności ze snem, zaburzenia węchu. Może ono prowadzić także do poważnych konsekwencji zdrowotnych, np. trwałego uszkodzenia błony śluzowej nosa.

Antrazwiązki

Antrazwiązki to substancje, które można znaleźć w lekach przeczyszczających – m.in. popularnych ziołowych preparatach na zaparcia, zawierających w składzie roślinne surowce, np. Xenna, Figura, Radirex. Preparaty te obecnie stały się także środkami odchudzającymi, ponieważ pozwalają na utratę kilogramów w krótkim czasie.

Mimo że może nam się wydawać, że leki na bazie surowców roślinnych są bezpieczne, nie jest to prawdą. Za efekt przeczyszczający odpowiedzialne są antrazwiązki. Działają one drażniąco na ścianę jelita grubego, powodują nasilenie jego ruchów i ułatwiają przesuwanie się treści pokarmowej.

Długotrwałe przyjmowanie antrazwiązków może przynieść skutek odwrotny do oczekiwanego i doprowadzić do tzw. syndromu jelita leniwego. Organizm przyzwyczaja się, że dostarczane środki ułatwiają wypróżnianie, więc naturalne ruchy perystaltyczne osłabiają się, czego efektem są zaparcia. Osoba uzależniona od preparatu nie jest w stanie wypróżnić się bez niego.

Preparaty te powodują także odwodnienie, a wraz z wodą usuwane są także elektrolity, w tym m.in. potas i sód. Może to skutkować między innymi osłabieniem siły mięśniowej, drżeniem mięśni, a także poważnymi zaburzeniami rytmu serca.

Benzydamina

Benzydamina obecna jest w lekach stosowanych w celu leczenia m.in. zapalenia sromu i pochwy, np. Tantum Rosa. To substancja przeciwzapalna, która zwalcza infekcje bakteryjne i łagodzi obrzęki. Dostępna jest bez recepty w postaci tabletek, kremów, płynów do płukania jamy ustnej i saszetek zawierających roztwór do rozpuszczenia w wodzie.

Właśnie w tej ostatniej formie jest najczęściej używana przez osoby uzależnione. Stosowana w nadmiernych ilościach benzydamina działa na ośrodkowy układ nerwowy i po przekroczeniu dawki 500 mg na dobę powoduje między innymi halucynacje, niepokój i pobudzenie ruchowe.

Uzależnienie od leków, tak jak od narkotyków, alkoholu, czy innych substancji psychoaktywnych ma negatywny wpływ na człowieka. Następuje wyniszczenie organizmu oraz zmiany w zachowaniu. Lekomania jest poważnym problemem, którego nie należy bagatelizować.

Jeśli problem dotyczy Ciebie lub kogoś z Twojej rodziny i szukacie możliwości leczenia lekomanii w ośrodku terapii uzależnień, zadzwońcie, porozmawiamy o szczegółach tel. 531 432 011.