Jakie czynniki mogą spowodować nawrót uzależnienia?

Uzależnienie jest chorobą przewlekłą, dlatego nawet po zakończeniu leczenia istnieje ryzyko nawrotu. Może być on spowodowany wieloma czynnikami – stresem, konfliktem w rodzinie, śmiercią bliskiej osoby czy zmianami w pracy. Najważniejsze jest, aby odpowiednio wcześnie zauważyć symptomy nawrotu, by nie dopuścić do ponownego uzależnienia.

Jak rozpoznać nawrót uzależnienia?

Jednym z sygnałów ostrzegawczych, który może sygnalizować nawrót uzależnienia, jest zmiana relacji z innymi ludźmi i otoczeniem. Osoba w nawrocie może być drażliwa i zniecierpliwiona. Zachowanie innych wyprowadza ją z równowagi. Pojawia się u niej wewnętrzne napięcie oraz stres. Często osoba ta ma wrażenie, że jest niezrozumiana, a jej wysiłek – niedoceniany. Jej myśli coraz częściej prowadzą do doświadczania smutku, przygnębienia i braku motywacji.

Nawrót mogą zwiastować również zupełnie odwrotne symptomy – np. pojawienie się zbyt dużej pewności siebie. Osoba, która wyszła z nałogu, może mieć poczucie, że uzależnienie jest już pokonane, jej czujność zostaje wtedy osłabiona. W takim przypadku może porzucić terapię i przestać czerpać ze wsparcia grupy. Zamiast tego chce udowodnić wszystkim wokół, że nie ma przeciwwskazań do kontrolowanego picia (czy innych zachowań), co szybko może skończyć się nawrotem uzależnienia.

Jeśli pacjent zaczyna krytycznie wypowiadać się na temat leczenia i okazywać pogardę dla własnego procesu zdrowienia, może to być oznaką, że jest właśnie na drodze do nawrotu.

Jakie czynniki mogą spowodować nawrót uzależnienia?

Depresja

Jest wiele czynników, które mogą powodować nawrót uzależnienia. Jednym z nich jest depresja. Objawia się ona między innymi zmniejszonym poziomem energii, poczuciem beznadziei, znacznymi wahaniami apetytu, problemami z koncentracją, poczuciem bezwartościowości, które towarzyszy pacjentowi.

Warto pamiętać, że nadużywanie substancji i zaburzenia nastroju często są ze sobą powiązane. Osoby walczące z depresją używają narkotyków czy alkoholu, aby pozbyć się depresyjnych uczuć, których doświadczają.

Nadużywanie substancji często prowadzi też do depresji, rozpoczynając błędny cykl zażywania produktu uzależniającego i późniejszych zaburzeń nastroju. Powrót depresji po zakończonym leczeniu może spowodować nawrót uzależnienia, które jest jednym ze sposobów radzenia sobie ze złymi emocjami.

Stres

Dla wielu z nas stres jest częścią codziennego życia. Aby sobie z nim poradzić, niektórzy potrzebują jednak odskoczni. Dla osób podatnych na uzależnienie nadużywanie substancji jest częstym sposobem radzenia sobie właśnie ze stresem.

Według European Neuropsychopharmacology osoby, które w przeszłości stosowały narkotyki w celu złagodzenia stresu, z dużym prawdopodobieństwem powrócą do uzależnienia, jeśli w ich życiu ponownie pojawią się czynniki stresogenne. Oznacza to, że osoba w trakcie leczenia jest podatna na nawrót z powodu podwyższonego poziomu stresu w życiu.

Nawrót mogą spowodować również inne negatywne emocje – smutek, rozdrażnienie, złość. Osoba, która wyszła z uzależnienia, musi jednak pamiętać, że substancje czy zachowania uzależniające przynosiły tylko tymczasową ulgę w tych uczuciach i nie powinna już na nich polegać.

Osoby lub miejsca, które są związane z uzależnieniem

Potencjalnymi czynnikami wywołującymi nawrót choroby są również osoby, które uczestniczyły z pacjentem w jego zachowaniach uzależniających. Jest tak niezależnie od tego, czy dane osoby nadal piją czy zażywają narkotyki. Także konkretne miejsca przypominające o uzależnieniu mogą być jego ponownym wyzwalaczem. W jaki sposób nie dopuścić do nawrotu, jeśli pacjent jest narażony na obecność osób związanych z jego uzależnieniem? Ważne jest, aby znał on skuteczne sposoby radzenia sobie z uczuciami. W takiej sytuacji może pomóc np. przygotowanie konkretnej odpowiedzi, za pomocą której odmówi on wspólnego wyjścia.

Pomocne będzie również odnalezienie swoich zainteresowań. Uzależnionemu może pomóc np. zapisanie się na zajęcia sportowe, czytanie książek czy wyjście do restauracji. Jeśli osoba nie przygotuje się na te sytuacje z wyprzedzeniem, będzie narażona na nawrót choroby.

Sytuacje, w  których pojawia się ryzyko powrotu do uzależnienia

Wyzwalaczem nawrotu mogą być pozytywne sytuacje, takie jak urodziny czy święta. Wówczas osoba, która zakończyła leczenie, czuje się szczęśliwa, opanowana i pewna, że poradzi sobie z jednym drinkiem, jedną grą itp. Warto jednak pamiętać, że ludzie zmagający się z uzależnieniem często tracą zdolność uczenia się. Przez to trudno im określić kiedy przestać i jeden drink może zamienić się w kilkanaście.

Dlatego, aby uniknąć nawrotu, powinno się unikać wchodzenia w sytuacje, w których jest się w wysokim stopniu narażonym na nawrót choroby. Warto wcześniej przygotować z terapeutą plan, który określi, w jaki sposób radzić sobie z pokusami, które przychodzą z takimi wydarzeniami, jak śluby, przyjęcia rodzinne czy święta.

Osoba, która wyszła z nałogu, może być zaskoczona, jak szybko jej postanowienie poprawy i dobre intencje znikają po rozpoczęciu imprezy, na której wszyscy swobodnie korzystają z używek. Dlatego nieprzygotowanie do takich sytuacji równa się większej szansie na nawrót choroby.

Jeśli problem dotyczy Ciebie lub kogoś z Twojej rodziny i szukacie możliwości leczenia w ośrodku terapii uzależnień, zadzwońcie, porozmawiamy o szczegółach tel. 531 432 011.