Spis treści:
1. Predyspozycje do rozwoju uzależnienia u pań
2. Portret kobiety uzależnionej
3. Kobiety a mężczyźni – na czym polega rozdźwięk między płciami?
3.1.1. Różnice w budowie organizmu
3.1.2. Wpływ gospodarki hormonalnej
3.1.3. Odmienne działanie niektórych substancji psychoaktywnych
3.2. Rola procesu socjalizacji
3.2.1. Motywacje kobiet do sięgania po używki
4. Od czego uzależnia się płeć piękna?
Czy uzależnienie ma płeć? Dziś odpowiemy sobie na pytanie, jak uzależniają się kobiety.
Temat uzależnień wśród pań to stosunkowa nowość. Do lat 90. ubiegłego wieku, większość psychologów i psychiatrów w swoich opracowaniach skupiało się na uzależnieniu mężczyzn. Jak pokazują najnowsze badania, przenoszenie ich wyników na panie może mieć katastrofalne skutki, ponieważ pomiędzy płciami istnieje sporo różnic. Co sprawia, że dziewczyna sięga po substancje potencjalnie niebezpieczne? Czy kobiety to rzeczywiście „słaba płeć”, której używki szybko uderzają do głowy?
Predyspozycje do rozwoju uzależnienia u pań
Najczęściej, początek wejścia w nałóg stanowi próbę samoleczenia i poradzenia sobie z rzeczywistością. U progu dorosłości zazwyczaj chorują dziewczyny, które doświadczyły traumy jako dzieci.
Na rozwój uzależnienia u pań wpływają również czynniki społeczne takie jak: duża presja czy spełnianie za wszelką cenę oczekiwań otoczenia. Wciąż pokutuje mit, że dziewczynka powinna być grzeczna i nie złościć się, być zawsze miła i uczynna. Aby poradzić sobie z wygórowanymi wymaganiami otaczającego je świata, młode kobiety sięgają po substancje uspokajające bądź leki, które mają pomóc im się wyregulować i „pozbyć się” trudnych emocji.
Na pojawienie się nałogu oddziałują też różnego rodzaju zaburzenia psychiczne przede wszystkim lękowe czy depresyjne. Tu spożywana substancja ma pomóc stłumić niechciane objawy choroby, często początkowo je maskuje i „pomaga” przetrwać.
Uzależnienie pojawia się u kobiet przejawiających określone cechy osobowości. Są to między innymi niedojrzałość emocjonalna, niska samoocena, wysoka podatność na frustrację czy trudności w wyrażaniu uczuć.
Co ciekawe, występowanie nałogu w rodzinie (alkoholizm), nie ma aż tak istotnego znaczenia dla rozwoju uzależnienia u kobiet, jak ma to miejsce u mężczyzn. W przypadku panów, picie ojca jest czynnikiem predysponującym picie u syna. Zależność ta nie działa wśród pań.
Portret kobiety uzależnionej
Badania pokazują, że w głównej mierze po używki sięgają samotne panie – singielki bądź rozwiedzione oraz te, którym doskwiera syndrom opuszczonego gniazda. Takie, które czują się niepotrzebne bądź nieważne i nie posiadają bliskich więzi. Piją i biorą zarówno kobiety młode, jak i starsze. Co interesujące, w szpony nałogu wpadają często wykształcone panie, zajmujące stanowiska najwyższego szczebla. U mężczyzn jest odwrotnie, z reguły w nałóg popadają ci z niskim wykształceniem i pozycją społeczną.
Kobiety a mężczyźni – na czym polega rozdźwięk między płciami?
Czynniki biologiczne
Na szybkość i podatność na uzależnienie wśród przedstawicielek płci pięknej wpływa wiele bodźców. Omówimy teraz najważniejsze przyczyny różnic w powstawaniu i utrzymywaniu się uzależnienia pomiędzy kobietami a mężczyznami.
Różnice w budowie organizmu
Statystycznie kobiety są mniejsze od mężczyzn i co za tym idzie, mają mniejszą masę ciała. Dlatego taka sama ilość spożytej substancji działa na nie z większą siłą.
Poza samym rozmiarem ciała, duże znaczenie w ilości dostarczanego alkoholu ma też ilość tkanki tłuszczowej. Płeć piękna w swej naturze ma jej zdecydowanie więcej, co jest konieczne dla utrzymania cyklu miesiączkowego. Właśnie dzięki większej ilości tłuszczu w ciele i mniejszej ilości wody w organizmie, alkohol jest metabolizowany inaczej. Rozpuszcza się w mniejszej ilości płynów, więc nawet jego niewielkie stężenie może być toksyczne dla pań. Taka sama jego ilość jest wciąż bezpieczna dla panów.
Rozdźwięk w tolerowaniu przez organizm szkodliwych substancji dobrze pokazuje stan narządów wewnętrznych osoby uzależnionej. Tak na przykład wątroba mężczyzny potrzebuje aż 20 lat regularnego picia, żeby odczuć skutki alkoholizmu. Tymczasem u kobiet wystarczy zaledwie 5 lat, aby zdewastować ten organ i cały organizm.
Na skutek budowy ciała i funkcjonowania organizmu, kobiety prędzej niż mężczyźni wpadają w nałóg. Badania mówią, że dzieje się to aż pięć razy szybciej! Trudniej im również zachować dłuższy okres abstynencji.
Wpływ gospodarki hormonalnej
Nawet jeżeli kobieta waży tyle samo co mężczyzna, to po spożyciu identycznej porcji alkoholu w takim samym czasie, jej organizm otrzyma go aż o 40 procent więcej niż organizm męski. Wszystkiemu winne są estrogeny. Ich wysoki poziom sprzyja mocniejszemu wchłanianiu alkoholu. Dlatego kobiety upijają się szybciej i trudniej im zaprzestać picia. Odczuwają też mocniej objawy głodu spowodowane odstawieniem szkodliwej substancji.
Na większą podatność na uzależnienia i mniejszą odporność na spożyty alkohol wpływają również zmiany hormonalne u pań, które mają miejsce podczas cyklu menstruacyjnego.
Odmienne działanie substancji psychoaktywnych
Badania jasno pokazują, że kobiety nie tylko uzależniają się kilkukrotnie szybciej, ale też mocniej odczuwają skutki działania alkoholu. Trudniej wychodzą z nałogu, a okresy remisji choroby są krótsze niż panów.
Różnice pomiędzy kobietami a mężczyznami mają też odbicie w niektórych typach substancji mogących stanowić źródło uzależnienia. Z nieznanych dotąd przyczyn MDMA (potocznie nazywana ekstazy) działa silniej pobudzająco i halucynogennie na kobiety niż na mężczyzn. Tak samo alkohol szybciej upośledza podstawowe zdolności motoryczne i poznawcze u przedstawicielek płci pięknej.
Rola procesu socjalizacji
Istotny wpływ na podatność do popadania w nałogi odgrywa środowisko, w jakim dorastamy. Niestety w naszej kulturze, kobiety często poddawane są ostrej krytyce, co ciekawe, często przez inne kobiety. Od najmłodszych lat dziewczynki uczy się, że powinny być grzeczne (to znaczy, spełniać oczekiwania innych i stawiać je ponad własne) tym samym ucząc je, że dobrostan drugiego człowieka jest ważniejszy niż ich własny. Wciąż często, choć nieświadomie przekazuje się im komunikat, że muszą sobie zasłużyć na miłość, uznanie czy troskę.
Młode kobiety rozpoczynając samodzielne życie, starają się więc być idealne. Godzą prowadzenie domu, opiekę nad dziećmi z pracą zawodową, nierzadko prowadząc przy tym własny biznes. Do tego dochodzi pasja (kolejne społeczne oczekiwanie, że każdy musi ją mieć – inaczej jest nudny) i doba staje się za krótka. Puszczają nerwy, brakuje sił. Panie sięgają po leki uspokajające, nasenne, przeciwlękowe czy alkohol, który ma im pomóc przetrwać dzień i „wytrzymać”. Często tak właśnie zaczyna się uzależnienie – obowiązków nie ubywa, a tolerancja na szkodliwą substancję ulega zwiększeniu.
Motywacje kobiet do sięgania po używki
„Żeby dać radę”, „iść do przodu” czy „mieć chwilę wytchnienia” to częste powody, dla których panie sięgają po substancje psychoaktywne. Nie chcą czuć tego, co czują, są wyciepane ciągłym zadowalaniem innych i gonitwą za byciem lepszą wersją samej siebie.
Nierzadko też próbują stłumić samotność i niezadowolenie z braku bliskich i satysfakcjonujących relacji w swoim życiu. Jak pokazują badania, substancje psychoaktywne są dla kobiet jednym ze sposobów ucieczki przed nudą czy dojmującą samotnością.
Różnice w motywacjach obu płci do sięgania po używki widać już u nastolatków. Chłopcy decydują się na nie, żeby zyskać aprobatę otoczenia i akceptację grupy. Dziewczynki zaś na ogół wybierają leki mające pomóc im wyregulować emocje, z którymi nie potrafią sobie poradzić.
Od czego uzależniają się kobiety?
Dominujące złe nawyki wśród pań to papierosy, alkohol i praca. Jak pokazują ostatnie badania, poziom picia pań, niebezpiecznie zbliża się do męskiego. Kobiety też zdecydowanie częściej uzależniają się od swoich partnerów niż odwrotnie. Nierzadko już młode dziewczyny sięgają po leki, które mają im pomóc poradzić sobie z rzeczywistością: uspokajające, poprawiające nastrój, nasenne czy przeczyszczające. Wśród przedstawicielek płci pięknej nierzadko też występują uzależnienie od seksu, zakupów czy hazardu.
Kobiety z reguły są jednak bardziej krytyczne w stosunku do swojego uzależnienia niż panowie. Mają też z jego powodu większe wyrzuty sumienia i duże poczucie winy. Z tego powodu najczęściej szybciej niż panowie same szukają pomocy.
Jeśli problem dotyczy Ciebie lub kogoś z Twojej rodziny i szukacie możliwości leczenia w ośrodku terapii uzależnień, zadzwońcie, porozmawiamy o szczegółach tel. 531 432 011.
Bibliografia:
Uzależnienie od alkoholu. Oblicza problemu; Lidia Cierpiałkowska, Jan Chodkiewicz, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2002
www.psychologia.edu.pl/czytelnia/62-wiat-problemow/900-nalogowa-osobowosc.html
