Piotr 
W ostatnich stadiach rozwoju choroby alkoholowej pewne jej objawy są już widoczne gołym okiem i nie sposób ich zakamuflować. Jednym z takich symptomów jest specyficzny sposób poruszania się, często określany jako “dziwny chód alkoholika”. Nie jest on związany tylko z zaburzeniami równowagi pod wpływem alkoholu – to niestety następstwo poważnych zmian w mózgu.
Przyczyn problemów z poruszaniem się u alkoholików może być kilka. Etanol jest dla mózgu trucizną. Przeczytaj też, jakie są nieodwracalne zmiany w mózgu po alkoholu. Ze zmianami, które wraz z rozwojem uzależnienia postępują, wiąże się szereg zaburzeń w zachowaniu, ale także wiele symptomów, które pozwalają rozpoznać problem alkoholowy u człowieka, którego nawet się nie zna. Nawet trzeźwy, ale cierpiący na alkoholizm człowiek, często porusza się w sposób niepewny, niezgrabny, taki, jakby nie był w stanie koordynować ruchów poszczególnych kończyn. Jako neurotoksyna alkohol obciąża nie tylko układ nerwowy, ale także mięśnie – w przypadku miopatii alkoholowej mięśnie stają się słabe, puchną i bolą, co także utrudnia poruszanie się. Alkohol wpływa na koordynację między układem nerwowym a mięśniami. Ta utrata koordynacji może być jednym z powodów „dziwnego chodu” obserwowanego u osób z problemem alkoholowym.
Uszkodzenie móżdżku – jedna z przyczyn “dziwnego chodu” alkoholika
Móżdżek to część mózgu odpowiadająca za koordynację ruchową i napięcie mięśni ciała. Jego środkowa część – robak – odpowiada za utrzymywanie równowagi. To dlatego picie alkoholu nazywa się czasem kolokwialnie „zalewaniem robaka”. Chwilowa utrata równowagi po spożyciu alkoholu zdarza się oczywiście osobom, które uzależnione nie są. U uzależnionych, którzy piją dużo i często, dojść może do poważniejszych konsekwencji. Regularne spożywanie alkoholu nawet u 30% osób uzależnionych powoduje zanik robaka móżdżku. Charakterystyczny dla osób nadużywających alkoholu niepewny, chwiejny chód z szeroko rozstawionymi stopami (tzw. chód na szerokiej podstawie) jest właśnie objawem postępującego uszkodzenia móżdżku. Towarzyszyć mu mogą także niezborne ruchy i drżenie rąk utrzymujące się nawet w okresie długotrwałej abstynencji.
To jednak niejedyne spustoszenie, które etanol wywołuje w obrębie układ nerwowego. Prócz alkoholowego uszkodzenia móżdżku może się dodatkowo rozwinąć neuropatia alkoholowa. Według statystyk dotyczy ona niemal 50% uzależnionych. To bardzo poważna konsekwencja choroby alkoholowej, której zaburzenia w sposobie poruszania się są tylko jednym wielu objawów.
Co to jest polineuropatia alkoholowa?
Neuropatia alkoholowa to schorzenie, w którym nerwy obwodowe ulegają uszkodzeniu w wyniku wieloletniego i intensywnego spożywania alkoholu, m.in. na skutek niedoborów witaminy B1 (tiaminy) i innych witamin z grupy B. Objawy neuropatii alkoholowej to m.in.:
- siniaki, skaleczenia, owrzodzenia lub infekcje skóry na palcach rąk, stóp lub palców,
- zaparcia lub biegunki,
- zmniejszone czucie w palcach u nóg, stopach, nogach, palcach, dłoniach lub ramionach,
- zawroty głowy, szczególnie podczas stania z zamkniętymi oczami,
- brak koordynacji stóp lub rąk,
- utrata równowagi/niestabilność podczas chodzenia,
- ból, mrowienie lub inne nietypowe odczucia w palcach u nóg, stopach, nogach, palcach, dłoniach lub ramionach,
- dysfunkcja seksualna,
- problemy z chodzeniem po linii prostej, nawet bez niedawnego spożycia alkoholu,
- niemożność utrzymania moczu,
- osłabienie stóp lub dłoni.
Wśród tych licznych objawów uszkodzenia nerwów przy neuropatii alkoholowej widoczne są przede wszystkim te związane z chodem, który jest upośledzony na skutek osłabienia siły mięśniowej i upośledzenia funkcji ruchowych.
„Bociani” i „kaczy” chód u alkoholika – jak to konkretnie wygląda? Objawy polineuropatii alkoholowej
Bociani chód u alkoholika, inaczej nazywany chodem brodzącym, charakteryzuje się występowaniem tak zwanej stopy opadającej. Stawiając kroki, chory przenosi ciężar ciała z palców na piętę, czyli odwrotnie, niż ma to miejsce u osoby zdrowej. Typowe jest również wysokie unoszenie stopy i nadmierne zginanie stawu kolanowego, co pozwala uniknąć zaczepiania palcami o podłoże. Taki sposób chodzenia przypomina brodzenie bociana.
Chód kaczkowaty to rodzaj patologicznego poruszania się. Jest on związany z niedowładem i nieprawidłowym funkcjonowaniem mięśni obręczy barkowej i ud. Charakterystyczne jest kołysanie się na boki podczas chodzenia i utrudnione poruszanie się po schodach.
Czy neuropatia alkoholowa jest uleczalna? Rokowania i leczenie polineuropatii alkoholowej
Chociaż neuropatii obwodowej na ogół nie można całkowicie wyleczyć, istnieje kilka metod, które można zastosować, by nieco osłabić objawy. Leczenie obejmuje suplementację witaminą B12, kwasem foliowym, witaminą E i tiaminą oraz dietę bogatą w składniki odżywcze. W przypadku bólu stosuje się niesteroidowe leki przeciwzapalne lub trójcykliczne leki przeciwdepresyjne, czasem także leki przeciwdrgawkowe.
Nie ma leków, które mogłyby pomóc poprawić utratę czucia, wzmocnić osłabione mięśnie lub pomóc w problemach z koordynacją i równowagą spowodowanych neuropatią alkoholową. Jednak niektóre osoby zauważają poprawę objawów już po kilku miesiącach od zaprzestania spożywania alkoholu. Niektóre niestety nie znaczy wszystkie. Duże badanie naukowe, którego wyniki opublikowano w 2012 r., wykazało, że u osób przewlekle nadużywających alkohol nie obserwuje się zmian w zaburzeniach chodu i równowagi pomimo znacznego okresu abstynencji (od 10 tygodni do ok. 1 roku). Jeżeli chodzi o poprawę chodu, bardzo pomocna może okazać się fizjoterapia. Nie ma jednak jednej metody, która byłaby w stu procentach skuteczna, dlatego tak ważne jest wczesne rozpoczęcie terapii uzależnień, by do tak poważnych konsekwencji nie doszło. Jeśli problem uzależnienia dotyczy Ciebie, koniecznie skontaktuj się z nami. Daj sobie pomóc w porę! Czekamy na Ciebie pod nr tel. 531 432 011.