„Dziwny chód” alkoholika – czy można wyleczyć neuropatię alkoholową?

W ostatnich stadiach rozwoju choroby alkoholowej pewne jej objawy są już widoczne gołym okiem i nie sposób ich zakamuflować. Jednym z takich symptomów jest specyficzny sposób poruszania się, często określany jako „dziwny chód alkoholika”. Nie jest on związany tylko z zaburzeniami równowagi pod wpływem alkoholu – to niestety następstwo poważnych zmian w mózgu.

Przyczyn problemów z poruszaniem się u alkoholików może być kilka. Etanol jest dla mózgu trucizną. Przeczytaj też, jakie są nieodwracalne zmiany w mózgu po alkoholu. Ze zmianami, które wraz z rozwojem uzależnienia postępują, wiąże się szereg zaburzeń w zachowaniu, ale także wiele symptomów, które pozwalają rozpoznać problem alkoholowy u człowieka, którego nawet się nie zna. Nawet trzeźwy, ale cierpiący na alkoholizm człowiek, często porusza się w sposób niepewny, niezgrabny, taki, jakby nie był w stanie koordynować ruchów poszczególnych części ciała. Jako neurotoksyna alkohol obciąża nie tylko układ nerwowy, ale także mięśnie – w przypadku miopatii alkoholowej mięśnie stają się słabe, puchną i bolą, co także utrudnia poruszanie się. Alkohol wpływa na koordynację między układem nerwowym a mięśniami. Ta utrata koordynacji może być jednym z powodów „dziwnego chodu” obserwowanego u osób z problemem alkoholowym.

Uszkodzenie móżdżku – jedna z przyczyn „dziwnego chodu” alkoholika

Móżdżek to część mózgu odpowiadająca za koordynację ruchową i napięcie mięśni ciała. Jego środkowa część – robak – odpowiada za utrzymywanie równowagi. To dlatego picie alkoholu nazywa się czasem kolokwialnie „zalewaniem robaka”. Chwilowa utrata równowagi po spożyciu alkoholu zdarza się oczywiście osobom, które uzależnione nie są. U uzależnionych, którzy piją dużo i często, dojść może do poważniejszych konsekwencji. Regularne spożywanie alkoholu nawet u 30% osób uzależnionych powoduje zanik robaka móżdżku. Charakterystyczny dla osób nadużywających alkoholu niepewny, chwiejny chód z szeroko rozstawionymi stopami (tzw. chód na szerokiej podstawie) jest właśnie objawem postępującego uszkodzenia móżdżku. Towarzyszyć mu mogą także niezborne ruchy i drżenie rąk utrzymujące się nawet w okresie długotrwałej abstynencji.

To jednak niejedyne spustoszenie, które etanol wywołuje w obrębie układ nerwowego. Prócz alkoholowego uszkodzenia móżdżku może się dodatkowo rozwinąć neuropatia alkoholowa. Według statystyk dotyczy ona niemal 50% uzależnionych. To bardzo poważna konsekwencja choroby alkoholowej, której zaburzenia w sposobie poruszania się są tylko jednym wielu objawów.

Co to jest neuropatia alkoholowa?

Neuropatia alkoholowa to stan, w którym nerwy obwodowe ulegają uszkodzeniu w wyniku wieloletniego i intensywnego spożywania alkoholu, m.in. na skutek niedoborów witaminy B1 (tiaminy) i innych witamin z grupy B. Objawy neuropatii alkoholowej to m.in.:

• siniaki, skaleczenia, owrzodzenia lub infekcje skóry na palcach rąk, stóp lub palców,
• zaparcia lub biegunki,
• zmniejszone czucie w palcach u nóg, stopach, nogach, palcach, dłoniach lub ramionach,
• zawroty głowy, szczególnie podczas stania z zamkniętymi oczami,
• brak koordynacji stóp lub rąk,
• utrata równowagi/niestabilność podczas chodzenia,
• ból, mrowienie lub inne nietypowe odczucia w palcach u nóg, stopach, nogach, palcach, dłoniach lub ramionach,
• dysfunkcja seksualna,
• problemy z chodzeniem po linii prostej, nawet bez niedawnego spożycia alkoholu,
• niemożność utrzymania moczu,
• osłabienie stóp lub dłoni.

Wśród tych licznych objawów neuropatii widoczne są przede wszystkim te związane z chodem, który jest upośledzony na skutek osłabienia siły mięśniowej i upośledzenia funkcji ruchowych.

„Bociani” i „kaczy” chód u alkoholika – jak to konkretnie wygląda?

Bociani chód u alkoholika, inaczej nazywany chodem brodzącym, charakteryzuje się występowaniem tak zwanej stopy opadającej. Stawiając kroki, chory przenosi ciężar ciała z palców na piętę, czyli odwrotnie, niż ma to miejsce u osoby zdrowej. Typowe jest również wysokie unoszenie stopy i nadmierne zginanie stawu kolanowego, co pozwala uniknąć zaczepiania palcami o podłoże. Taki sposób chodzenia przypomina brodzenie bociana.

Chód kaczkowaty to rodzaj patologicznego poruszania się. Jest on związany z niedowładem i nieprawidłowym funkcjonowaniem mięśni obręczy barkowej i ud. Charakterystyczne jest kołysanie się na boki podczas chodzenia i utrudnione poruszanie się po schodach.

Czy neuropatię alkoholową można wyleczyć?

Chociaż neuropatii obwodowej na ogół nie można całkowicie wyleczyć, istnieje kilka metod, które można zastosować, by nieco osłabić objawy. Leczenie obejmuje suplementację witaminą B12, kwasem foliowym, witaminą E i tiaminą oraz dietę bogatą w składniki odżywcze. W przypadku bólu stosuje się niesteroidowe leki przeciwzapalne lub trójcykliczne leki przeciwdepresyjne, czasem także leki przeciwdrgawkowe.

Nie ma leków, które mogłyby pomóc poprawić utratę czucia, wzmocnić osłabione mięśnie lub pomóc w problemach z koordynacją i równowagą spowodowanych neuropatią alkoholową. Jednak niektóre osoby zauważają poprawę objawów już po kilku miesiącach od zaprzestania spożywania alkoholu. Niektóre niestety nie znaczy wszystkie. Duże badanie naukowe, którego wyniki opublikowano w 2012 r., wykazało, że u osób przewlekle nadużywających alkohol nie obserwuje się zmian w zaburzeniach chodu i równowagi pomimo znacznego okresu abstynencji (od 10 tygodni do ok. 1 roku). Jeżeli chodzi o poprawę chodu, bardzo pomocna może okazać się fizjoterapia. Nie ma jednak jednej metody, która byłaby w stu procentach skuteczna, dlatego tak ważne jest wczesne rozpoczęcie terapii uzależnień, by do tak poważnych konsekwencji nie doszło. Jeśli problem uzależnienia dotyczy Ciebie, koniecznie skontaktuj się z nami. Daj sobie pomóc w porę! Czekamy na Ciebie pod nr tel. 531 432 011.

Źródła:

https://www.mp.pl/pacjent/psychiatria/uzaleznienia/81417,choroby-somatyczne-spowodowanie-uzywaniem-alkoholu

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3465531