Gdy widzimy efekty pracy nad własnym ciałem, odczuwamy dumę i satysfakcję. Regularne ćwiczenia oraz poszukiwanie nowych sposobów na poprawę wyników stają się dla wielu pasją, a czasem nawet stylem życia. Jednak i tutaj istnieje ryzyko – ryzyko, że ta pasja przerodzi się w obsesję na punkcie wyglądu. To właśnie bigoreksja. Jednak czym jest, jak ją rozpoznać i jak z nią walczyć?
Zaburzony obraz własnego ciała
Bigoreksja, czyli zaburzenie dysmorfofobiczne (ang. Body Dysmorphic Disorder – BDD) charakteryzuje się zaburzonym postrzeganiem własnego ciała i obsesyjnym skupianiem się na wyobrażonych lub wyolbrzymionych defektach. Obszary uwagi mogą obejmować skórę, twarz, włosy, narządy płciowe, a także mięśnie. Osoby z BDD często wyolbrzymiają te „defekty”, które dla innych są niewidoczne lub nieistotne. Jak jednak bigoreksja różni się od innych postaci tego zaburzenia?
Bigoreksja – dysmorfia mięśniowa
Bigoreksja charakteryzuje się ciągłym niezadowoleniem z rozmiaru mięśni oraz uporczywą potrzebą ich powiększania mimo regularnych ćwiczeń i widocznych efektów. Zaburzenie to najczęściej dotyka mężczyzn, którzy mogą być pod wpływem społecznego nacisku na osiągnięcie „idealnej” sylwetki męskiej, utożsamianej z dużą masą mięśniową i siłą. Osoba z bigoreksją nieustannie dąży do powiększenia swojej sylwetki, często kosztem zdrowia i równowagi życiowej. Zwiększanie masy mięśniowej i osiąganie widocznych efektów staje się najsilniejszym motywatorem w tym zaburzeniu.
Objawy i predyspozycje
Badania pokazują, że problemy z postrzeganiem własnego ciała rosną wśród mężczyzn. Ponad 28% mężczyzn powyżej 18. roku życia regularnie zmaga się z problemami związanymi z postrzeganiem własnego ciała. Tzw. body image odgrywa istotną rolę w możliwym kształtowaniu się właśnie takich zaburzeń jak bigoreksja.
Osoby cierpiące na bigoreksję często zmagają się z niskim poczuciem własnej wartości i brakiem pewności siebie. Wykazują wyższy poziom lęku i depresji oraz niższą samoocenę w porównaniu z osobami, które zdrowo podchodzą do swojego wyglądu. Zjawisko to pokazuje, że problemy z obrazem własnego ciała nie dotyczą już wyłącznie kobiet, ale coraz częściej dotykają również mężczyzn. W takim przypadku ćwiczenia fizyczne mogą stać się zarówno sposobem radzenia sobie z trudnościami, jak i źródłem problemów, jeśli wygląd staje się priorytetem.
Z czasem ćwiczenia przestają być jedynie formą aktywności fizycznej, a stają się mechanizmem łagodzenia wewnętrznych konfliktów i poprawy samooceny. Dla osób z bigoreksją budowanie masy mięśniowej bywa sposobem na zdobycie akceptacji otoczenia oraz złagodzenie bólu psychicznego. Kluczowe jest zrozumienie, że takie osoby często uzależniają swoje poczucie wartości od rzeczywistej lub wyimaginowanej akceptacji innych. Ćwiczenia fizyczne, zamiast wspierać zdrowie, stają się jedynym sposobem na radzenie sobie z wewnętrznym cierpieniem.
Trauma z przeszłości, szczególnie z okresu dzieciństwa, może być kolejnym czynnikiem prowadzącym do bigoreksji. Rozwój masy mięśniowej bywa dla takich osób próbą odzyskania kontroli i ochrony przed dalszymi krzywdami. Trauma odbiera poczucie bezpieczeństwa, pozostawiając wrażenie, że zagrożenie zawsze może powrócić. Ćwiczenia fizyczne stają się wtedy iluzorycznym sposobem na zapewnienie sobie ochrony. Jednak to złudne poczucie bezpieczeństwa nie rozwiązuje problemu, dlatego terapia powinna skupiać się na zmianie sposobu myślenia i odnalezieniu bardziej trwalszych strategii radzenia sobie z bólem.
Sterydy/steroidy anaboliczne
W przypadku bigoreksji należy zwrócić uwagę na poważne zagrożenia zdrowotne związane z tym zaburzeniem. Osoby z dysmorfią mięśniową są gotowe podjąć ekstremalne kroki, aby osiągnąć swój cel, często sięgając po sterydy anaboliczne w celu poprawy sylwetki i wydolności. Stosowanie tych substancji wiąże się z ryzykiem poważnych skutków ubocznych, takich jak choroby wątroby i nerek, zaburzenia rytmu serca, a także zmiany w psychice, na przykład wzrost agresji lub depresji. Długotrwałe stosowanie sterydów może prowadzić do uzależnienia od steroidów, zaburzeń potencji, bezpłodności, a nawet udaru mózgu.
Bigoreksja – proces leczenia
Leczenie bigoreksji koncentruje się na zmianie schematów myślenia i przekonań, które wywołują cierpienie psychiczne. Osoby zmagające się z bigoreksją często doświadczają bólu emocjonalnego wynikającego z braku samoakceptacji. Jedną z najskuteczniejszych metod terapeutycznych w takim przypadku jest terapia poznawczo-behawioralna (CBT). Dzięki niej pacjent uczy się nie tylko akceptować siebie i swoje ciało, ale także zmieniać sposób, w jaki postrzega własną wartość. Kluczowym celem terapii jest rozwinięcie zdrowszego spojrzenia na siebie, co pozwala zredukować surową, krytyczną ocenę charakterystyczną dla bigoreksji.
Radzenie sobie poprzez ćwiczenia fizyczne może być zwodnicze. Z jednej strony wydaje się, że robisz coś dobrego dla swojego ciała – i często jest to prawdą. Z drugiej strony, gdy ta aktywność wymyka się spod kontroli, a radykalne podejście do wyglądu staje się codziennością, jakość życia może ulec pogorszeniu. W takich momentach warto zastanowić się, czy ćwiczenia i obraz własnego ciała nie zaczęły dominować nad innymi aspektami życia. Jeśli masz wrażenie, że ten problem dotyczy Ciebie lub kogoś bliskiego, nie zwlekaj i sięgnij po pomoc – skontaktuj się z nami.
Zadzwoń pod 531 432 011 i postaw nie tylko na zdrowe podejście do ciała, ale również umysłu.