Czym jest uzależnienie od nikotyny? Objawy i leczenie nikotynizmu

Palenie tytoniu – z uwagi na swoją popularność – to jedno z najczęściej bagatelizowanych uzależnień. Wielu osobom, u których ten nałóg dopiero się rozwija lub towarzyszy im od dawna, wydaje się, że jeśli jest to tak powszechna postawa, wiąże się ona z niewielkim poziomem szkodliwości i społeczną aprobatą. Tymczasem uzależnienie od nikotyny może być przyczyną poważnych problemów zdrowotnych i im dłużej trwa, tym trudniejsze jest zerwanie z nałogiem. Jak rozpoznać nikotynizm i jak przebiega jego leczenie?

Uzależnienie od palenia papierosów – szkodliwy i powszechny nałóg

Szkodliwość nałogu, jakim jest palenie papierosów, idzie niestety w parze z jego powszechnością. Choć czasy, gdy palenie w miejscach publicznych było dozwolone, już dawno za nami, nadal wiele osób zmaga się z tym trudnym dla zdrowia uzależnieniem. Dziś, gdy dostęp do wiedzy na temat zgubnego wpływu nikotyny na organizm jest powszechny, a regulacje prawne wymuszają zamieszczanie na opakowaniach papierosów stosownych komunikatów, trudno jest mówić o niskiej świadomości społecznej. Popularność tego nałogu jest więc jednym z najlepszych dowodów na jego potencjał uzależniający, a niektórzy palacze są w stanie sięgać po papierosa od kilku do nawet kilkudziesięciu razy dziennie.

Skutki uzależnienia od papierosów?

Dlaczego nikotyna uzależnia? Substancja ta wywiera negatywny wpływ na nasz organizm, działając w sposób podobny do heroiny czy kokainy. Zaburzając równowagę organizmu, dostająca się do niego nikotyna wpływa na pracę mózgu, percepcję palacza i  stymuluje ośrodek odpowiedzialny za odczuwanie przyjemności – jest to możliwe z uwagi na obecność receptorów nikotynowych, które są niezwykle podatne na działanie tej substancji. Jednak, po krótkotrwałym i pozornym pozytywnym wpływie – np. w postaci ukojenia stresu – palenie papierosów niesie ze sobą szereg negatywnych skutków.

Na uwadze warto mieć fakt, że pogorszenie stanu cery, uzębienia i kondycji, to tylko wstęp do negatywnych konsekwencji palenia. Nikotynizm może prowadzić do rozwoju nowotworów – nie tylko raka płuc, ale także nowotworów w obrębie krtani czy jamy ustnej. Co więcej, regularne palenie bywa też przyczyną choroby niedokrwiennej serca i udaru mózgu, a w efekcie ma znaczny wpływ na ryzyko zgonu. Palenie papierosów ma także negatywny wpływ na osoby oraz zwierzęta przebywające w bezpośrednim otoczeniu osoby palącej.

Jakie są objawy uzależnienia od nikotyny?

Jeśli osoba paląca tytoń nie jest w stanie wytrzymać bez sięgania po paczkę – głód nikotynowy to zazwyczaj pierwszy z zauważalnych objawów uzależnienia. Wiąże się to z tym, że regularnie powtarzany „rytuał palenia” sprawia, że rośnie tolerancja na działanie nikotyny, w związku z tym, aby poczuć jej krótkotrwałe „dobroczynne” działanie, potrzebne są coraz większe dawki. Uzależnieni od papierosów  często bywają rozdrażnieni, obserwują pogorszenie się samopoczucia i problemy z koncentracją w momencie, gdy nie mogą sięgnąć po papierosa. Niejednokrotnie twierdzą również, że „muszą zapalić”, aby się uspokoić.  Jednocześnie, wobec powszechności społecznej tego nałogu, często usprawiedliwiają się przed osobami bliskimi, gdy te np. zwrócą im uwagę na zgubne skutki uzależnienia. Niestety, z racji tego, że nałóg ten, mimo licznych zakazów i rosnącej świadomości społecznej związanej z jego szkodliwością, jest niekiedy trudny do wyleczenia. Co warto wiedzieć o terapii antynikotynowej?

Jak przebiega leczenie uzależnienia od nikotyny?

Mając świadomość, jak niebezpieczny dla organizmu jest nikotynizm, warto podjąć kroki prowadzące do odstawienia tytoniu. Dobrym punktem wyjścia mogą okazać się stworzone w tym celu produkty dostępne bez recepty – np. preparaty w postaci antynikotynowych gum do żucia, tabletek czy plastrów. Jednak, gdy nałóg wymyka się spod kontroli, a dostępne na rynku środki nie zdają egzaminu, warto poszukać specjalistycznej pomocy, którą zaoferuje doświadczony terapeuta uzależnień lub ośrodek odwykowy.

Leczenie uzależnienia od tytoniu może okazać się trudne – tym bardziej, że obejmuje wiele poziomów – nie tylko psychiczny, ale także fizyczny. Wówczas specjalista prowadzący terapię będzie w stanie opracować program leczenia tak, aby jak najlepiej wspierać pacjenta w całym procesie, łącznie z zaleceniami,  które pozwolą pokonać głód nikotynowy. Terapia może przebiegać, m.in. w oparciu o indywidualne konsultacje, jak i spotkania w terapeutycznych grupach wsparcia, gdzie uczestnicy zmagający się z podobnym problemem mogą wymieniać się doświadczeniami i wspólnie cieszyć się z każdego, choćby najmniejszego sukcesu na drodze do wolnego od nikotyny życia.