Fonoholizm – czym się objawia i jakie ma przyczyny? Jak leczyć fonoholizm?

Spis treści

Fonoholizm – co to jest?

Fonoholizm – jakie ma objawy?

Fonoholizm – lista objawów.

Fonoholizm – jakie są sygnały ostrzegawcze?

Fonoholizm – lista sygnałów ostrzegawczych u dzieci.

Fonoholizm – jakie ma przyczyny?

Fonoholizm – przyczyny psychologiczne i osobowościowe?

Fonoholizm – przyczyny rodzinne i społeczne?

Fonoholizm – jak leczyć uzależnienie od telefonu?

Fonoholizm – co to jest?

Fonoholizm to inaczej uzależnienie od telefonu. Polega na patologicznym używaniu smartfonu praktycznie 24 godziny na dobę. Osoby dotknięte fonoholizmem niestety nie potrafią prawidłowo funkcjonować bez ciągłej obecności telefonu komórkowego.

Fonoholizm dotyka zarówno dzieci, młodzież, jak i również osoby dorosłe, choć to właśnie najmłodsi są na jego wystąpienie szczególnie narażeni.

Fonoholizm to jednak stosunkowo nowe zjawisko i wciąż trwają nad nim badania. Wiadomo, że fonoholizm opiera się na takim samym mechanizmie, jak inne uzależnienia np. uzależnienie od alkoholu, narkotyków czy zakupów. Jest to uzależnienie behawioralne, czyli uzależnienie od czynności.  Są one wykonywane w nadmiarze i towarzyszy im m.in. utrata kontroli nad patologicznym zachowaniem.

Fonoholizm – jakie ma objawy?

Fonoholizm, czyli nadmierne korzystanie z telefonu, charakteryzuje się szeregiem symptomów i objawów. Dzięki ich znajomości można wysnuć wniosek o patologicznym używaniu smartfona.

Fonoholizm – lista objawów:

• nadmierne przywiązywanie wagi do telefonu komórkowego,
• nadużywanie go w sytuacjach codziennych,
• silna potrzeba stałego posiadania przy sobie telefonu,
• niewyłączanie go nawet na chwilę,
• nasłuchiwanie dźwięku SMS-a, sygnału połączenia lub powiadomienia,
• w przypadku braku telefonu występuje niepokój, rozdrażnienie, zaburzenia snu, a niekiedy również zachowania agresywne,
• unikanie kontaktów bezpośrednich i wybieranie komunikacji przez telefon,
• poczucie bezpieczeństwa oparte na byciu online.

Fonoholizm – jakie są sygnały ostrzegawcze?

Fonoholizm jest zjawiskiem postępującym, które rozwija się w miarę upływu czasu. Pierwsze objawy pojawiają się dość wcześnie i (na szczęście) są widoczne dla otoczenia. Zaletą tej sytuacji jest możliwość przeprowadzenia szybkiej interwencji.

Wyróżniliśmy co najmniej kilka niepokojących zachowań u dzieci i młodzieży, które mogą wskazywać na wysokie prawdopodobieństwo występowania fonoholizmu lub jego rychłego rozwoju.

Fonoholizm – lista sygnałów ostrzegawczych u dzieci:

• izolacja społeczna na rzecz kontaktów internetowych i przez telefon,
• nierozstawanie się z telefonem nawet w sytuacjach, które tego wymagają,
• silny sprzeciw podczas prób odebrania telefonu komórkowego,
• reagowanie płaczem, histerią lub agresją w sytuacji odebrania telefonu,
• duża koncentracja myśli wokół działań związanych z telefonem komórkowym,
• stopniowa utrata dotychczasowych zainteresowań i pasji na rzecz korzystania z telefonu,
• coraz większe problemy z koncentracją i efektywnym skupienie uwagi na wykonywanym zadaniu,
• trudności z przyswajaniem materiału w szkole lub lekceważący stosunek do nauki.

Wymienione wyżej zachowania są poważnymi sygnałami ostrzegawczymi dla rodziców i opiekunów dzieci, które na co dzień korzystają z telefonów komórkowych. Zaobserwowanie tego rodzaju nieprawidłowego wpływu smartfona na dziecko lub nastolatka zdecydowanie wymaga interwencji.

Niestety, ze względu na fakt, że uzależnienie od telefonu staje się bardzo powszechnym uzależnieniem wśród dzieci i młodzieży, wielu dorosłych lekceważy wspomniane sygnały ostrzegawcze. Sugerują się oni zazwyczaj błędnym przekonaniem, że „przecież dzieci w dzisiejszych czasach tak mają”. Jest to o tyle krzywdząca opinia, że pomimo coraz większej liczby przypadków uzależnienia od telefonu, nie staje się ono ani odrobinę mniej szkodliwe i niebezpieczna dla dzieci.

Fonoholizm – jakie ma przyczyny?

Przyczyny fonoholizmu są bardzo złożone i u każdej osoby wyglądają odrobinę inaczej. Wpływ na powstawanie uzależnienia od telefonu mają bowiem  zarówno czynniki psychologiczni osobowościowe, jak i społeczne i rodzinne.

Fonoholizm – przyczyny psychologiczne i osobowościowe:

• niezaspokojone potrzeby emocjonalne np. potrzeba poczucia bezpieczeństwa, potrzeba przynależności czy potrzeba akceptacji,
• silne poczucie osamotnienia,
• nieśmiałość i niska samoocena,
• introwertyzm,
• trudności z nawiązywaniem relacji interpersonalnych na żywo,
• wysoki poziom lęku i występowanie epizodów depresyjnych,
• tendencja do ucieczkowego rozwiązywania swoich problemów.

Fonoholizm – przyczyny rodzinne i społeczne:

• bardzo duży i łatwy dostęp do telefonów komórkowych,
• pozwalanie nawet bardzo małym dzieciom na korzystanie z telefonu komórkowego,
• nieprawidłowe wzorce rodzinne dot. korzystania ze smartfonów na co dzień,
• brak alternatywnych dla telefonu komórkowego sposobów spędzania czasu,
• rozpad więzi rodzinnych i trudności z bezpośrednią komunikacją,
• chęć dorównania rówieśnikom i zaimponowania im,
• presja społeczeństwa dot. bycia online i obecności w social mediach,
• algorytmy działania mediów społecznościowych – są tak skonstruowane, by spędzać przy telefonie jak najwięcej czasu i by jego odłożenie było niezwykle trudne.

Niestety, może się więc rozwinąć w odpowiedzi na pewien splot czynników zarówno psychologicznych, jak i społecznych.

Przykładem może być dziecko, które rodzice od najmłodszych lat zabawiali telefonem komórkowym. Z czasem stanie się ono nastolatkiem, które nie będzie znało alternatywnych sposobów spędzania czasu wolnego. W szkole szybko pojawi się także presja rówieśników, by nieustannie być online i na bieżąco. Własny telefon komórkowy dostanie już w wieku szkolnym. Jeśli opiekunowie nie zadbają odpowiednio o naukę higieny korzystania z tego urządzenia, do fonoholizmu pozostanie już tylko krok.

Fonoholizm – jak leczyć uzależnienie od telefonu?

Fonoholizm, czyli uzależnienie od telefonu, leczy się podobnie, jak inne uzależnienia behawioralne. Najwłaściwszą formą leczenia będzie oczywiście zgłoszenie się do psychoterapeuty uzależnień, który zajmuje się również fonoholizmem i uzależnieniami związanymi z Internetem i mediami społecznościowymi.

Psychoterapia fonoholizmu opiera się przede wszystkim na dotarciu do przyczyn uzależnienia oraz – w pierwszej kolejności – na uświadomienia problemu osobie uzależnionej. Wtedy dopiero możliwa staje się praca terapeutyczna, która polega zarówno na eliminowaniu przyczyn uzależnienia od telefonu, jak i nauce prawidłowych wzorców korzystania z tych urządzeń.

Leczenie uzależnienia od telefonu nie odbywa się jednak tylko w ośrodku leczenia uzależnień, ale również w domu osoby chorej. Niezwykle istotne jest bowiem wsparcie otoczenia i przyjaciół osoby uzależnionej. Jeśli jest ona nieletnia, konieczne jest zaangażowanie w proces leczenia jej rodziców lub opiekunów. Tylko kompleksowe leczenie fonoholizmu daje naprawdę pożądane efekty i jest wysoce skuteczne – przekonało się o tym wiele osób uzależnionych od telefonu. Jeśli ten temat nie jest Ci obcy, przeczytaj także artykuł Uzależnienie od gier komputerowych Twojego dziecka.

Jeśli problem dotyczy Ciebie lub kogoś z Twojej rodziny i szukacie możliwości leczenia w ośrodku terapii uzależnień, zadzwońcie, porozmawiamy o szczegółach tel. 531 432 011.

Bibliografia:

• Lelonek-Kuleta, Uzależnienia behawioralne – podstawy teoretyczne, Katedra Zdrowia Publicznego Instytutu Nauk o Rodzinie i Pracy Socjalnej, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II;
• Jarczyńska, Uzależnienia behawioralne i zachowania problemowe młodzieży, Wyd. Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, Bydgoszcz (2004),
• Belcer, A.Wojnarowska, Fonoholizm – nowe uzależnienie młodzieży, w: Patologie i uzależnienia, Studio Poligraficzne Sdytorka, Warszawa (2014),